Help! Ik ben zo streng voor mezelf.

Het is een veelvoorkomend dilemma, niet alleen bij volwassen KOPP vrouwen (kind van ouder met psychische problemen), maar ook zonder een KOPP jeugd worden veel vrouwen erdoor geteisterd:

Te hoge eisen stellen, de lat te hoog leggen, te perfectionistisch!

“Hoe hard ik ook mijn best doe, mamma wordt niet blij”.
Een algemene vrouwen-valkuil? Dat weet ik niet. Er zijn heel veel verschillende oorzaken waardoor iemand in hoge mate last heeft van perfectionisme. Een voorbeeld. Als je als kind veel gezorgd hebt voor je psychisch zieke ouder en hij of zij dit als vanzelfsprekend aannam en je zelden erkenning of waardering hiervoor kreeg, heb je de ervaring opgeslagen dat “het nooit goed genoeg is, hoezeer je ook je best doet. Want mamma of pappa blijven problemen houden of worden niet blij, hoe hard je je ook inzet.” In je huidige leven zet je je nog steeds voor de volle 200% in. Minder is geen optie. Je hebt jezelf immers aangeleerd om keihard je best te doen voor iemand anders in de hoop dat de ander ooit echt tevreden is met je inzet.

Of je voelde je om een andere reden vroeger nooit echt gezien door je ouders en ontdekte op een gegeven moment dat je ergens wél erkenning en waardering voor kreeg, bijvoorbeeld een studie, een sport of andere bezigheid, met als gevolg dat je hier helemaal in opging, omdat je eindelijk wel gezien werd voor je prestatie. Een mogelijk gevolg is dat je brein nog altijd denkt dat je ergens in moet uitblinken om gewaardeerd te worden en zet je automatisch hiertoe aan.

Misschien heb je dit gevoel van “gezien willen worden” en ” ’t verlangen van erkenning en waardering krijgen” in de loop der jaren van je af kunnen schudden. Dat is mooi! Want we hoeven ons nu niet meer te bewijzen tegenover een ander of tegenover onszelf.

Jij bent namelijk goed genoeg in het hier en nu!

“Ik, goed genoeg? Nee hoor, ik moet me altijd bewijzen, mijn uiterste best doen, mijn zaken op orde hebben, het huis netjes opgeruimd hebben en voorbereid zijn op onverwachte gebeurtenissen, zodat er niets mis kan gaan. Ik ben volledig verantwoordelijk voor mijn eigen geluk en werk hier hard aan. Ik geloof dat wat ik ook doe, het niet goed genoeg is en niet acceptabel is, zowel voor mezelf als voor de ander. Ik geloof dat ik moet streven naar hoge normen, in mijn gedrag, om zo kritiek van anderen en mijzelf te ontlopen. Ik ben nou eenmaal erg kritisch“.  Als dit je bekent in de oren klinkt, zit je nog in je “survival brain” van toen en daar. En dit is best lastig om de kop(p) in te drukken. Wat het ook niet makkelijk maakt is onze westerse samenleving, waarin presteren als een hoog goed wordt afgeschilderd. Dit kan je “survival brain” mede in stand houden. Daarbij laten we ons makkelijk verleiden om een voorbeeld te nemen aan anderen die het in onze ogen, wél voor elkaar hebben. Een grote valkuil! Want deze aannames zijn vaak vertekent en niet reëel.

Als je de lat te hoog legt voor jezelf (en misschien ook voor anderen in je omgeving) stuit je vroeg of laat tegen ongemakken op; je raakt overbelast omdat je doelen niet meer reëel en haalbaar zijn. Vervolgens ga je jezelf ook nog eens kwalijk nemen dat je niet aan je hoge eisen hebt kunnen voldoen en ga je nog strenger voor jezelf zijn, raakt in een burn-out, depressie,…; een self fulfilling prophecy.

Poeehhh hey, voel jij de zwaarte ook?? Tijd om eens een reality-check te doen.
Neem je gedachte onder de loep en daag deze eens uit: als jij denkt dat je niet goed genoeg je best doet, harder moet werken, strenger voor jezelf moet zijn, daag deze dan eens uit door de volgende vragen te beantwoorden:

• Welk bewijs heb je dat je gedachte waar is?
• Heb je een ervaring gehad die je gedachte tegenspreekt?
• Als iemand anders waarvan je houdt deze gedachte heeft, wat zou je dan tegen hem of haar zeggen?
• Als je een groep van 100 mensen vraag of zij dit een reële gedachte vinden, wat zullen zij dan zeggen?
• Als je over vijf jaar terugkijk, zou het er dan anders uitzien?

Tot welke nieuwe conclusie kom je nu?

Stel je eens voor!
Neem eens één van je hoge eisen onder de loep. Begin met de zin: “Ik moet…..” maak de zin af. Stel jezelf de vraag van wie je dit moet. Als je het zelf bent die deze hoge eis stelt, stel je dan eens voor dat er vannacht een kleine toverfee bij je op bezoek komt. Je merkt haar bezoek niet op. Maar zij verlost je van al je gedachten en gedrag over “moeten” die je zo belemmeren in je dagelijkse leven. De volgende ochtend ontwaak je. Je drang om te presteren en moeten zijn als sneeuw voor de zon verdwenen. De verlichting en bevrijding die je voelt is heerlijk! Beschrijf voor jezelf hoe je komende dagen er nu uit gaan zien? Wat is er veranderd voor jou? Doe je nu andere dingen dan voorheen?

Op Youtube vond ik dit leuke filmpje wat je meer inzichten geeft in verschillende omstandigheden waarin we steeds kritischer op onszelf worden en hoe we meer zelf -compassie kunnen toepassen.

Ik wens dat ik je inzichten heb gegeven rondom je strenge zelf en dat je vanaf nu iets milder naar jezelf kunt kijken wanneer je de drang voelt om toch maar weer je uiterste te geven!